Glucose bepaalt de hoogte van je bloedsuikerspiegel, maar hoe zit dat met de overige koolhydraten? Krijg meer inzicht in koolhydraten en verbeter zo je gezondheid. Jessie Inchauspé heeft wiskunde en biochemie gestudeerd en is in staat grote hoeveelheden wetenschappelijke informatie over voeding te analyseren. Ze vraagt je niet nooit meer een toetje te nemen, calorieën te tellen of vele uren per dag te sporten, maar om écht naar je lichaam te luisteren en zo beslissingen te nemen in je eetpatroon. Ze laat je zien dat het je levensstijl is (zelfs bij chronische aandoeningen van migraine tot hartkwalen) en het niet je genen zijn die bepalen hoe jij je ’s ochtends voelt als je wakker wordt.
Glucose als energiebron
Glucose is onze belangrijkste energiebron. Het beïnvloedt onze stemming, slaap, gewicht, huid en zelfs het immuunsysteem. Maar niet zonder risico op hartaandoeningen of vruchtbaarheidsproblemen. Glucose reguleren is voor iedereen belangrijk. Verstoorde glucosewaarden (glucosepieken) hebben schadelijke gevolgen. Op korte termijn kan het honger, cravings, menstruatieklachten, migraine, slecht slapen, problemen met diabetes 1 en 2, een verslechterd immuunsysteem en achteruitgang van cognitieve functies hebben. Op de langere termijn kan het bijdragen aan veroudering, het ontstaan van chronische ziektes. Zoals acné, eczeem, psoriasis, artritis, staar, ziekte van Alzheimer, kanker, depressie, darmklachten, hartaandoeningen, onvruchtbaarheid, PCOS, insulineresistentie, diabetes type 2 en leververvetting. Overigens kunnen ook mensen zonder diabetes een ernstig verstoorde glucosespiegel hebben.
Glucose en je bloedsuikerspiegel
Onze bloedsuikerspiegel heeft direct invloed op hoe wij ons voelen. Is deze uit balans gaat het alarm af. Je komt aan, je hormonen slaan op tilt, je wordt snel moe, hunkert naar suiker, krijgt puistjes en je hart lijst eronder. Diabetes 2 komt dan al snel dichterbij. Sommige etenswaren echter houden je bloedsuikerspiegel weliswaar stabiel, maar zijn toch niet goed voor je gezondheid. (bijvoorbeeld industrieel bewerkte oliën, transvetten en alcohol). Alleen diëten die onze glucose-, fructose- en insulinespiegels stabiliseren werken. Bovendien wordt onze gezondheid mede beïnvloed door o.a. slaap, stress, lichaamsbeweging en emotionele verbindingen. Als ons lichaam niet voldoende glucose binnenkrijgt, gaat de lever zelf glucose maken uit vetten of eiwitten die we binnen krijgen. Dit proces heet gluconeogenese. Koolhydraten zijn dus biologisch gezien niet van levensbelang. Indien nodig kunnen lichaamscellen zelfs overgaan op vetverbranding. De enige cellen die écht glucose nodig hebben zijn de rode bloedcellen. We kunnen dus leven zonder suikers, maar ze vormen wel een snelle energiebron en een verrukkelijk onderdeel van onze maaltijd.
Zetmeel
Planten kunnen leven en groeien omdat zij, met behulp van wat zonlicht en water, kooldioxide uit de lucht kunnen omzetten in glucose. (=fotosynthese). Omdat er niet altijd zonlicht is maken de planten extra glucose en slaan zij als zetmeel (aan elkaar “geplakte” glucose) op. Meestal in de wortels. Zoals in bieten, aardappels, wortelen, knolselderij, koolrapen, pastinaken en yams. ook zaden bevatten zetmeel. Rijst, haver, maïs, tarwe, spelt, gerst, bonen, erwten, linzen sojabonen en kikkererwten zijn zaden en bevatten allemaal zetmeel. Wanneer een plant glucose nodig heeft bevrijdt het enzym alfa-mylase glucose weer uit het zetmeel. Deze glucose kan vervolgens weer als energie of bouwsteen dienen.
De suikers: glucose, fructose en sacharose
Een deel van de glucose zetten planten om in extra zoete moleculen: fructose. Fructose is wel 2 á 3 keer zo zoet als glucose. Planten concentreren hun fructosen in vruchten. Zoals appels, peren en kiwi’s. Met die vruchten maken ze het fruit onweerstaanbaar voor dieren. Ze verbergen namelijk hun zaden in de vruchten en hopen dat dieren de vruchten opeten. Doordat deze dieren de zaden vervolgens weer elders uitpoepen kan de plant zich voortplanten. Het grootste deel van hun fructose gebruiken planten op deze manier. Maar een deel ervan wordt met hulp van een ander enzym gekoppeld aan glucose. Het resultaat noemen we sacharose. Sacharose helpt planten om hun energie te comprimeren, zodat ze er meer van op kunnen slaan. Ook wij gebruiken vrijwel dagelijks sacharose en noemen het tafelsuiker of kristalsuiker. Tafelsuiker is dus een combinatie van glucose en fructose!
Vezels
Planten kunnen de glucosemoleculen ook m.b.v een ander enzym omzetten in vezels. Vezels spelen een belangrijke rol, te vergelijken met het cement tussen de bakstenen van geen gemetseld huis. Vezels zitten vooral in stammen, takken, bloemen en bladeren. Maar ook in wortels en vruchten. Vezels worden nog steeds geoogst en tot papier verwerkt. Een gedrukt exemplaar van een boek over glucose is dus ook gedrukt op glucose! Vezels reizen van onze maag naar de dunne en dikke darm. Vezels worden níet omgezet in glucose en níet in onze bloedbaan opgenomen. Ze leveren dus geen energie aan de cellen, maar zijn onmisbaar voor een goede spijsvertering, een vlotte stoelgang, een gezond microbioom en nog veel meer. Bovendien helpen vezels de glucoseopname in je lichaam te vertragen. Bij bewerkte voeding worden de vezels er vaak uitgehaald omdat deze niet bepaald meewerken aan een lange houdbaarheid van het product. Ook resisten zetmeel is een vezel!
Glucose en je bloedbaan
Onze cellen hebben het liefst glucose als energiebron. Ons lichaam breekt zetmeel supersnel, met behulp van het enzym alfa amylase, af tot glucose. Deze enzymen zitten in ons speeksel en in onze darmen. Door op zetmeel te kauwen, wordt het vanzelf glucose en smaakt het zoeter. Fruit echter smaakt vanaf de eerste hap zoet. Dit komt doordat vruchten losse zoete glucosemoleculen bevatten, plús de nog zoetere fructose én een combinatie van deze twee: sacharose (half glucose en half fructose). Sacharose is zoeter dan glucose maar minder zoet dan fructose. Glucose uit fruit hoeft niet omgezet te worden. Sacharose echter wel. Nadat we fructose hebben gegeten wordt een deel ervan in onze dunne darm weer omgezet in glucose. De rest blijft in fructosevorm. Glucose hebben we nodig om ons lichaam van brandstof te voorzien. Fructose niet. Onder suikers verstaan we glucose, fructose en sacharosen. Met koolhydraten bedoelen we vezels, zetmeel én suikers.
Waarom zijn glucosepieken schadelijk 1
In onze cellen zitten energiefabriekjes; de mitochondria. Zij zetten glucose om in energie. Bij een glucosepiek krijgen de mitochondria meer glucose dan zij kunnen verbranden. Hierbij komen minuscule moleculen vrij die grote gevolgen hebben: de zogenaamde Vrije Radicalen. Zij veroorzaken schade in ons lichaam. Ze vallen onze genetische code (DNA) aan en creëren schadelijke mutaties die zelfs kankerverwekkend kunnen zijn. Vrije radicalen veroorzaken gaten in onze celmembranen en saboteren goed functionerende cellen. Als er te veel vrije radicalen in ons lichaam aanwezig zijn ontstaat oxidatieve stress. Oxidatieve stress leidt o.a. tot hartkwalen, diabetes type 2, cognitieve achteruitgang en veroudering. De combinatie van fructose en glucose leidt zelfs tot nog grotere oxidatieve stress. Daarom zijn zoete producten (die fructose bevatten), schadelijker dan zetmeelrijke producten (die geen fructose bevatten). Ook een hoog vetpercentage kan oxidatieve stress verergeren. Cellen sterven hierdoor af en organen gaan minder goed functioneren.
Waarom glucosepieken schadelijk zijn 2
Als een glucosemolecuul op een andere molecuul stuit, lokt dit een reactie uit waardoor bij de tweede molecuul glycatie optreedt.Dit molecuul raakt beschadigd. Hoe meer glucose we aan ons lichaam afgeven, des te vaker treedt glycatie op. Bij fructosemoleculen (denk aan koekjes die fructose bevatten) treedt glycatie tien keer zo snel op als bij glucosemoleculen, waardoor dus veel meer schade ontstaat. Glucose en glycatie zijn nauw met elkaar verbonden. De HbA1c-test (bekend bij diabetici) meet hoeveel proteïnen in rode bloedcellen in de de afgelopen maanden door glucose met glycatie zijn aangetast. Hoe hoger de HbA1c-waarde des te sneller verloopt het verouderingsproces. De combinatie van te veel vrije radicalen, oxidatieve stress en glycatie leidt tot ontstekingsreacties in je lichaam. Chronische ontstekingen veroorzaken chronische ziektes. Zoals beroerte, hart- en leverkwalen, obesitas en diabetes. Het goede nieuws is dat glucosepieken door een goed eetpatroon kunnen verminderen. Hierdoor neemt de kans op ontstekingen en kwalen ook af.
Waarom glucosepieken schadelijk zijn 3
Het is dus belangrijk zo snel mogelijk overtollige glucose te minderen. De alvleesklier scheidt insuline af met het doel overtollige glucose in een opslagplaats te deponeren zodat het geen schade meer aan het lichaam kan toebrengen. De lever is de eerste opslagplaats. Onze lever zet de glucose om in glycogeen. Glycogeen bestaat uit aan elkaar geklonken glucosemoleculen. Onze spieren zijn opslagplaats 2. Zijn beide opslagplaatsen vol, dan volgen onze vetreserves. Fructose kan enkel en alleen in vet worden opgeslagen. Fructose zal zich allereerst in de lever ophopen, wat vervolgens tot een vervette lever kan leiden. Daarnaast ontstaan er meer vetcellen op onze heupen, dijen, in het gezicht en tussen organen waardoor we zwaarder worden. Uiteindelijk komen de vetten zelfs in onze bloedsomloop, waardoor het risico op hartkwalen toeneemt. Ironisch genoeg bevatten veel vetvrije producten veel sacharose. De fructose daarin slaan we na consumptie op als vet!
Wil je meer informatie? Bel voor een consult naar Voedingbewustzijn: 0612368398 of mail naar info@VBZ.nu